Fractieleider Diederik Vandendriessche interpelleert de deputatie over haar strategie op vlak van waterconservering en hergebruik van hemelwater. Droogte is een van de grootste uitdagingen ten gevolge van de klimaatopwarming, dus is de nood aan maatregelen erg groot.

De klimaatverandering zorgt voor extremere weersomstandigheden. Dat uit zich zowel in intensere regenbuien als in periodes van aanhoudende droogte. Zo kent ook onze provincie steeds vaker langere periodes van droogte. We zijn ondertussen vertrouwd met de gevolgen daarvan, doorgaans in de zomer: de droogte doet het waterpeil in onze waterlopen zodanig zakken dat de gouverneur een captatieverbod moet instellen. Soms gaan de maatregelen nog een stuk verder, door bijvoorbeeld een verbod op het wassen van auto’s en het vullen van kinderzwembaden. Het is dan ook duidelijk dat een klimaatrobuust watersysteem van cruciaal belang is voor onze inwoners, onze bedrijven en de biodiversiteit in onze omgeving.

In dat kader stelde de provincie Antwerpen op 1 april 2020 als eerste provincie in Vlaanderen een droogte- en hemelwatercoördinator aan om de dreigende waterschaarste en droogteproblematiek aan te pakken. Een jaar later, op 24 juni 2021, keurden we in deze raad ook een droogtestrategie goed. De strategie beschrijft specifieke acties en plannen om droogtesituaties in de provincie te monitoren en ook preventieve maatregelen in de strijd tegen de droogte uit te werken. Het gaat zowel om acties op korte als op middellange of lange termijn. Water stopt niet aan de grenzen van onze provincie en daarom werkt onze droogtecoördinator nauw samen met andere overheidsinstanties, op de eerste plaats de VMM, de Vlaamse Milieumaatschappij.

Met de droogtestrategie wordt onder meer gestreefd naar waterconservering en hergebruik van hemelwater. Een van de actiepunten uit de actielijst van 2021 is bijvoorbeeld actiepunt 3.4 onder leiding van de Dienst Integraal Waterbeheer: “We richten overstromingsgebieden in zodat ze gebufferd water van natte perioden vasthouden en vertraagd vrijgeven aan onze waterlopen tijdens een droogteperiode.” Of actiepunt 4.3: “We leggen een database aan waarin private en openbare waterconserveringsinfrastructuur (stuwen, peilgestuurde drainage) centraal wordt verzameld. De database wordt voorzien van een geografische component.” En actiepunt 8.6 focust op “een gebiedsgerichte en praktische ondersteuning van landbouwers die willen investeren in waterconserveringsmaatregelen zoals stuwen en peilgestuurde drainage. We gaan een samenwerking aan met een externe partij om sensibilisering, praktische ondersteuning en uitvoering op grote schaal te realiseren.”

De droogteproblematiek is een complex gegeven dat op verschillende domeinen van de samenleving betrekking heeft en de inbreng van zeer uiteenlopende stakeholders vereist. Tweeëneenhalf jaar na de lancering van de droogtestrategie – jaren die alweer gekenmerkt werden door langdurige periodes van droogte én periodes van heftige regenbuien – wordt het daarom tijd voor een stand van zaken. Over de reeds vermelde actielijst werd trouwens duidelijk gesteld dat de lijst “een dynamisch onderdeel van de provinciale droogtestrategie” is “die jaarlijks geëvalueerd en bijgestuurd wordt”.

We hadden graag een antwoord gekregen op de volgende vragen:

• Welke maatregelen hebben duidelijk een positief effect op de droogteproblematiek in onze provincie?
• Wat is de stand van zaken in verband met de hierboven vermelde database en is er al een externe partner gevonden voor de sensibilisering en praktische ondersteuning van landbouwers?
• Het grondwater blijft onrustwekkende schommelingen kennen: blijft het op dit vlak ‘dweilen met de kraan open’ of slagen we er geleidelijk aan in om ons grondwater stabiel te houden?
• Welke resultaten worden er geboekt met de actiepunten die focussen op het vasthouden van hemelwater en het hergebruik van water tijdens periodes van droogte?
• In 2024 gaan zich ongetwijfeld nieuwe droogteproblemen voordoen: kunnen we stilaan stellen dat we voldoende gewapend zijn door een doeltreffende waterconservering of is een nieuwe reeks captatieverboden voorlopig nog onvermijdelijk?